Rashomon (1950) ราโชมอน

Rashomon (1950) ราโชมอน

เรื่อ่งย่อ

ดูหนัง Rashomon (1950) ราโชมอน การข่มขืนเจ้าสาวและการฆาตกรรมสามีซามูไรของเธอถูกหวนนึกถึงจากมุมมองของโจร เจ้าสาว ผีของซามูไร และคนตัดฟืน

าโชมอน (ญี่ปุ่น: Rashomon; โรมาจิ: 羅生門; ทับศัพท์: Rashōmon) เป็นภาพยนตร์ญี่ปุ่นแนวลึกลับอาชญากรรมปี ค.ศ. 1950 กำกับโดยอากิระ คูโรซาวะ ร่วมกับตากล้องคาซูโอะ มิยางาวะ นำแสดงโดยโทชิโร่ มิฟูเนะ, มาซายูกิ โมริ, มาจิโกะ เคียว และ ทากาชิ ชิมูระ ดัดแปลงจากเรื่องสั้นของรีวโนซูเกะ อากูตางาวะ สองเรื่อง (ได้แก่ “ราโชมอน” ซึ่งเป็นที่มาของฉาก และ “ในป่าละเมาะ” ซึ่งเป็นที่มาของตัวละครและเรื่อง)

ราโชมอนเป็นภาพยนตร์ที่ทำให้ อากิระ คูโรซาวะและภาพยนตร์ญี่ปุ่นทั้งหมดได้รับความสนใจจากผู้ชมชาวตะวันตก แม้จะฉายเพียงไม่กี่โรงก็ตาม และถือเป็นผลงานชิ้นเอกเรื่องหนึ่งของคูโรซาวะอีกด้วย

ผู้กำกับ

อากิระ คูโรซาวะ

บริษัท ค่ายหนัง

ไดเออิ

นักแสดง

โทชิโร มิฟูเนะ
มาซายูกิ โมริ
มาจิโกะ เคียว
ทากาชิ ชิมูระ
มิโนะรุ ชิอะกิ

โปสเตอร์หนัง

รีวิว

หนังโปรดของข้าพเจ้า

เชื่อว่าหลายคนน่าจะเคยได้ยินคำว่า ‘ราโชมอน’ กันมาบ้าง ความหมายที่นิยามกันในปัจจุบันคือการพูดถึงเรื่องเล่าเหตุการณ์เดียวกันแต่กลับมีความขัดแย้งกันจากแต่ละมุมมองหรือการตีความ อันเกิดจากการที่ตัวเองมีส่วนได้เสียหรือพูดเอาดีเข้าตัวเอาชั่วให้คนอื่น ซึ่งงานในยุคหลัง ๆ ที่ได้รับอิทธิพลจากราโชมอนก็นำไปแต่งเติมเสริมมุมมองของการมีอคติหรือเข้าใจผิด แต่โดยหลักแล้วมันก็คือการเล่าเรื่องเดียวกันแต่ขัดแย้งกันเองน่ะแหละ

แนะนำ Rashomon สั้น ๆ แบบไม่สปอยล์คือเป็นหนังที่เล่าคดีฆาตกรรมซามูไรจากสามมุมมองได้แก่ โจรป่า, ภรรยาซามูไร, และซามูไรที่ตายไปแล้วให้การผ่านร่างทรง แต่ว่าทั้งสามคนกลับเล่าไม่ตรงกันเลย เล่าให้ตัวเองดูดีมีศักดิ์ศรีทั้งสิ้น ก่อนที่คนเก็บฟืนซึ่งในตอนแรกบอกว่าไม่เห็นเหตุการณ์จะมาเล่าความจริงให้ฟัง ซึ่งทั้ง 4 มุมมองถูกเล่าเพื่อตอกย้ำให้เราตระหนักว่าแม้จะเป็นเหตุการณ์เดียวกันแต่ว่าทุกคนก็อาจจะปกปิดด้านมืดของตัวเอง

***ต่อจากนี้สปอยล์****

หนังเล่าถึงคดีฆาตกรรม ‘ซามูไร’ จาก 4 มุมมองคือ
1) โจรป่า เล่าว่าเขาได้พยายามจะข่มขืนหญิงสาวแต่นางสมยอม จากนั้นเธอได้ขอให้โจรป่าประลองกับสามีของเพื่อไม่ให้ความลับอยู่กับชายสองคน ก่อนที่โจรป่าจะสารภาพว่าเขาเป็นผู้สังหารซามูไรด้วยดาบในการต่อสู้ที่ดุเดือด

2) ภรรยาซามูไร เล่าว่าเธอถูกโจรป่าข่มขืน และยังเยาะเย้ยซามูไรที่ถูกมัดอยู่ก่อนที่จะหนีหายไป เธอร้องขอให้เขาให้อภัยแต่กลับถูกมองด้วยสายตาเย็นชา เธอจึงเข้าไปแก้มัดสามีและร้องขอให้เขาฆ่าเธอแต่ยังคงถูกมองด้วยความรังเกียจ เธอหมดสติไปจนตื่นมาพบว่ามีดสั้นปักอยู่คาอกของสามี เธอพยายามฆ่าตัวตายแต่ไม่สำเร็จ

3) ซามูไร เล่าว่าหลังจากโจรป่าข่มขืนภรรยาเขาเรียบร้อย โจรป่าได้ขอให้เธอหนีตามเขาไป แต่เธอกลับร้องขอให้ฆ่าสามีของเธอก่อน ซึ่งโจรป่าตกใจต่อคำขอเช่นนั้นจึงผลักเธอล้มลงไปนอนกับพื้นและถามซามูไรว่าจะปล่อยนางไปหรือให้ฆ่าทิ้งเสีย แต่แล้วเธออาศัยจังหวะหลบหนีพร้อมกับโจรป่าวิ่งไล่ตาม ซามูไรจึงฆ่าตัวตายด้วยมีดสั้นอย่างสมศักดิ์ศรี

4) คนตัดฟืน ได้ฟังทั้งสามเล่าก็ได้แต่ส่ายหน้าว่าทุกคนล้วนโกหก ก่อนจะยอมรับว่าตัวเองเห็นเหตุการณ์เพียงแต่ไม่อยากมีส่วนพัวพัน เขาเล่าว่าแท้จริงแล้วโจรป่าคุกเข่าอ้อนวอนหญิงสาวแบบสิ้นสภาพความยโยโอหัง, ส่วนหญิงสาวที่ดูน่าสงสารแท้จริงได้ยุแยงให้ทั้งสองชายต่อสู้กัน ส่วนซามูไรเองก็ไม่ยินดีจะต่อสู้เพื่อแย่งชิงนาง ซ้ำยังบอกให้นางฆ่าตัวตาย เมื่อโจรป่าเห็นว่าแม้แต่สามียังไม่ต้องการเธอจึงเริ่มเกิดความลังเล ก่อนที่หญิงสาวจะด่าทอทั้งสองให้ต่อสู้กัน ซึ่งการดวลดาบไม่ได้มีความดุเดือดแบบที่โจรป่าเคยเล่า หากแต่เป็นการต่อสู้ที่ล้มลุกคลุกคลานแทบไม่เหลือสภาพสองนักดาบ ก่อนจะจบลงด้วยโจรป่าเป็นผู้ลงมือสังหารซามูไรที่ได้แต่กลัวตายจนร้องขอชีวิต และมันเป็นการลงมือฆ่าด้วยความลังเลไม่ใช่ความห้าวหาญเหมือนที่เขาเล่าในศาล

จากทั้ง 3 มุมมองของคนมีส่วนได้เสีย แม้จะเป็นเหตุการณ์เดียวกันแต่เราจะเห็นว่าแต่ละคนล้วนพูดเอาดีเข้าตัว สร้างเรื่องให้ตัวเองดูดี โจรป่าเล่าให้ตัวเองดูเก่งกาจมาดแมน, หญิงสาวก็เล่าเพื่อให้คนเห็นใจสงสาร ส่วนซามูไรที่แม้จะตายไปแล้วก็ยังเล่าเพื่อรักษาเกียรติยศศักดิ์ศรีของตัวเอง แต่ก็ใช่ว่าคนตัดฟืนที่ไม่มีส่วนได้เสียจะพูดความจริง เพราะเขาอาจมีอคติเจือปนหรือปกปิดบางอย่างที่หนังได้เฉลยในตอนท้ายว่าแท้จริงเป็นผู้ขโมยดายสั้นฝังมุกที่หายไป (ในการดูรอบสอง ผมเชื่อว่าหนังตั้งใจให้เรื่องของคนตัดฟืนเป็นการเฉลยความจริงของเหตุการณ์ เพียงแต่ตัวเองก็เล่าไม่หมด ซึ่งก็เป็นหนึ่งในราโชมอนเช่นกัน)

โดยสรุปแล้ว Rashomon เป็นหนังสืบสวนที่มีสไตล์การเล่าเรื่องของตัวเองที่สดใหม่ในช่วงเวลานั้น จนเป็นอิทธิพลให้หนังรุ่นต่อมาหยิบยืมวิธีการเล่าเรื่องไปใช้ในบทหนังของตัวเอง (เหตุการณ์เดียวกันจากหลายตัวละคร เช่น Courage Under Fire, Hoodwinked!, Hero, The Snow White Murder Case) แต่หากพูดถึงหนังสืบสวนที่เล่าเรื่องแบบให้ตัวเอกสอบปากคำหาข้อสงสัยจากการจับผิดแต่ละตัวละครที่ต่างก็โกหกเพื่อปกปิดความเลวของตัวเองหรือบางครั้งก็โกหกเพื่อปกป้องอีกฝ่าย มันก็เป็นสไตล์ของฟิล์มนัวร์ยุคนั้น เรื่องดัง ๆ ก็เช่น Laura ปี 1944

และมันยิ่งตอกย้ำว่ามนุษย์เราไม่มีใครซื่อตรงต่อตัวเองในเรื่องที่มีส่วนได้ส่วนเสียหรอก อย่างไรก็ต้องปั้นแต่งแม้เพียงเล็กน้อยเพื่อให้ตัวเองดูดี และถึงไม่มีส่วนได้เสียก็อาจจะมีอคติเจือปนหรือความเข้าใจผิด ซึ่งหากเราเป็นบุคคลที่ 3 แม้จะฟังหูไว้หูแล้วยังต้องวิเคราะห์คัดกรองให้เหลือเพียงแค่ข้อเท็จจริงอีกด้วย

โลกของหนัง โลกของฉัน

หลายคนคงเคยได้ยินคำว่า “หนังแนวราโชมอน” กันมาบ้าง มันคือหนังที่เกิดเหตุการณ์บางอย่างขึ้น อาจเป็นเหตุฆาตรกรรม แต่คำอธิบายจากปากผู้เกี่ยวข้องจะออกมาคนละทาง ขัดแย้งกันไปหมด
*
Rashomon เป็นเรื่องราวการฆาตรกรรมซามุไร ซึ่งภายหลังสามารถจับโจรป่าผู้ต้องสงสัยได้ และทางเจ้าเมืองก็จัดให้มีการไต่สวนขึ้น ซึ่งคนที่ให้การ 3 คน ได้แก่ โจรป่า ภรรยาของซามูไร และวิญญาณของซามูไรผ่านร่างทรง หนังเล่าเรื่องราวผ่านปากของชายตัดฟืนซึ่งเป็นคนที่พบศพซามูไรเป็นคนแรก โดยผู้ฟังคือพระรูปหนึ่งที่ได้ไปขึ้นศาล รวมถึงชายแปลกหน้าที่ผ่านมาหลบฝน (เรื่องย่อจากปกหลังแผ่น DVD จ้าา)
*
ในด้านของเนื้อหาก็ตามที่กล่าวไปว่าแต่ละคนเล่าเรื่องราวต่างกันอย่างสิ้นเชิง มันไม่ใช่การแย่งกันเป็นผู้บริสุทธิ์ แต่หากแย่งกันเป็นผู้ลงมือฆ่าซะอย่างงั้น เพียงเพื่อให้ตนดูมีเกียรติ ดูเหนือกว่า กล้าหาญกว่า หนังฉายภาพเหตุการณ์เดิมซ้ำแล้วซ้ำเล่าแต่เปลี่ยนไปตามมุมมองที่แต่ละคนเล่า โทนเสียง สีหน้าแววตา บุคลิคของตัวละครก็เปลี่ยนไปเช่นกัน ปล่อยให้ผู้ฟังซึ่งเป็นพระ, ชายแปลกหน้า และคนดูอย่างเราๆ คิดไม่ตกกับปริศนานี้ ท้ายที่สุดหนังก็ไม่ได้เฉลยความจริง Akira Kurosawa ผู้กำกับหนังได้กะเทาะเปลือกความเป็นมนุษย์ออกมาได้อย่างยอดเยี่ยม มนุษย์ที่เต็มไปด้วยการโป้ปด เห็นแก่ตัว มนุษย์ที่มีทั้งด้านดีและเลว ไม่มีใครขาวสุดหรือดำสุด ต้องยอมรับว่าจริงๆเราไม่ได้ว้าวอะไร เพราะเคยดู “ มาก่อน ซึ่งเรียกได้ว่า Remake ของญี่ปุ่นมาเลยอะแหละ เพียงแต่อยากเห็นต้นฉบับของแท้ว่ามันเป็นยังไงเท่านั้นเอง เพราะตัวหนังแทบจะเรียกได้ว่าเป็นคัมภีร์เก่าแก่ของโลกภาพยนตร์ก็ว่าได้
*
ใครยังไม่ดูอยากให้ลองหามาดูกัน หรืออาจดู   ก็ได้ น่าจะถูกจริตคนไทยมากกว่า ..ไม่ใช่อะไรหรอก เพราะของไทยมีทีมนักแสดงที่ดึงดูดน่ะ จำได้ว่าสนุกเลยแหละ ตอนนั้นดูในโรงหนังคือโคตรว้าว ; อนันดา เป็นขุนศึก , พลอย เฌอมาลย์ เป็นภรรยาขุนศึก, ดอม เหตระกูล เป็นโจรป่า, มาริโอ้ เมาเร่อ เป็นพระ, หม่ำ จ๊กม๊อก เป็นชายตัดฟืน, อ๊อฟ พงษ์พัฒน์ เป็นสัปเหร่อ

ภาพยนตร์ที่คล้ายกัน

The Corrupted (2019) ผู้เสียหาย

The Iceman (2012) เชือดโหดจุดเยือกแข็ง

The Last Days of American Crime (2020) ปล้นสั่งลา

Midnight Run (1988) 2 กวนได้ 3 กำ

The Drop (2014) เงินเดือด